Noworoczny japoński savoir-vivre
Co zazwyczaj Japończycy piszą na kartkach noworocznych? Oczywiście życzenia. Wydawać by się mogło, że 新年あけましておめでとうございます [shinnen akemashite omedetō gozaimasu] to najpopularniejsza fraza. Tymczasem to nie do końca prawda...
Noworoczny japoński savoir-vivre
Którymi frazami możemy ozdobić nasze noworoczne kartki? A których unikać? Ucząc się japońskiego, musimy zawsze mieć zakodowane, że zasady etykiety dotyczą niemal każdego aspektu życia społecznego, a co za tym idzie, dotyczą one również noworocznych kartek z życzeniami 年賀状 [nengajō].
To z kolei oznacza, że użyty w nich styl wypowiedzi ma znaczenie i nie jest dowolny. Nie powinno nas to dziwić, ponieważ inny styl wymagany jest przy składaniu życzeń profesorowi, inny - koleżance, prawda?
Oprócz 新年あけましておめでとうございます mamy jeszcze trzy inne opcje do wyboru. Poznajmy je wszystkie.
Opcja 1 - formalna
謹賀新年
[kingashinnen]
Z tego złożenia korzystamy wyłącznie w formie pisemnej. Pierwszy znak 謹 wyraża 'skromność', natomiast drugi 賀 - 'gratulacje', pozostałe dwa 新年 to oczywiście 'Nowy Rok'. A zatem powstaje nam stosunkowo dziwne, analizując po polsku, wyrażenie - 'chcielibyśmy złożyć noworoczne życzenia ze skromnością, szacunkiem i uniżeniem'. I w związku z umniejszaniem własnego znaczenia, fraza jest pożądana (lub wręcz wymagana) w przypadku wysyłania kartki noworocznej do osoby na wyższym szczeblu drabiny społecznej np. dyrektora / dyrektorki, czy nauczyciela / nauczycielki.
Opcja 2 - neutralna / nieformalna
賀正
[gashō | gasei]
Dwuznak mający dwa równoważne czytania gashō i gasei, możemy użyć - również jedynie w formie pisanej - jako dobry zamiennik wyrażenia あけましておめでとうございます. Najlepszym tłumaczeniem będzie po prostu 'szczęśliwego Nowego Roku' i nic więcej. Nie ma tutaj żadnych dodatkowych ukrytych znaczeń czy metafor. I w związku z bezpośredniością tej frazy możecie narazić się szefowi, składając mu życzenia przy pomocy złożenia 賀正 [gashō].
Opcja 3 - neutralna / nieformalna
迎春
[geishun]
Podobnie jak 賀正 [gashō] nie należy do formalnych wyrażeń, więc rekomendujemy unikać w przypadku komunikacji na gruncie np. biznesowym. Złożenie jest jednak o tyle ciekawe, że pojawiają się w nim dwa znaki o nietypowym znaczeniu. Pierwszy 迎 [gei] - oznacza 'powitanie', 春 [shun] natomiast ... 'wiosnę'. Tak, wiosnę. Nie ma tutaj żadnej pomyłki. W dawnej Japonii korzystano z chińskiego kalendarza księżycowego, gdzie miesiące i pory roku liczono innymi klasyfikatorami. Znak 春 [shun] oznaczał nie tyle wiosnę, co po prostu styczeń - pierwszy miesiąc nowego roku. Krótko mówiąc, 迎春 [geishun] to 'witamy styczeń'.
Ku pamięci! Wszystkich trzech powyżej zaprezentowanych fraz nie używamy w komunikacji słownej. Są one właściwe pisemnym formom wypowiedzi i pojawiają się równie często, o ile nie częściej, jak znane nam あけましておめでとうございます.
Przy okazji, pamiętajcie, あけましておめでとうございますnie ma takiej mocy, jak polskie "Szczęśliwego Nowego Roku!", które możemy wypowiadać w grudniu lub już w styczniu. Japońskie あけましておめでとうございます mówimy wyłącznie od 1 stycznia i ani sekundy wcześniej. Do 23:59 ostatniego dnia starego roku posługujemy się zwrotem よいお年を.