KANAME szkoła języka japońskiego Wrocław

Krótka historia 'zdrowego mężczyzny'

Złożenie daijōbu powstało z połączenia dwóch części [dai ]大 + [jōbu] 丈夫. W starożytnych Chinach za czasów rządów Dynastii Zhou (1045-256 r. p.n.e.) znak 丈 oznaczał jednostkę miary wynoszącą 170 cm, co porównywano do wzrostu dorosłego mężczyzny. I tak narodził się koncept 丈夫 [jōfu], czyli 'dorosłego mężczyzny'. Jeżeli jednak mężczyzna ów odznaczał się ponadprzeciętną tężyzną fizyczną nazywano go dumnie 大丈夫 [daijōfu].

Z biegiem czasu znaczenie złożenia 大丈夫 wyewoluowało w znaczenie, które możemy opisać jako 'bardzo zdrowy', 'pewny, stabilny', 'taki, na kim można polegać', 'bez problemu'.

Współczesna definicja niewiele się różni. Daijōbu mówi, że jest to "coś, co daje nam poczucie wewnętrznej równowagi, spokoju, pewności, poczucie braku zagrożenia, braku błędów".

Kiedy używamy daijōbu?

Sytuacja 1

A: パソコンのデータが消えてしまったが、バックアップをとっていたから大丈夫。

[Pasokon no dēta ga kiete shimatta ga bakkuappu o totte ita kara daijōbu. | Dane na tym komputerze zostały utracone, ale na szczęście zrobiłem / -am kopię zapasową, więc wszystko jest w porządku].

[brak zagrożenia]

Sytuacja 2

A: 昨日まで熱が上がって心配だったが、薬を飲んだからもう大丈夫。

[Kinō made netsu ga agatte shinpai datta ga, kusuri o nonda kara mō daijōbu. | Wczoraj gorączka mi skoczyła, ale po zażyciu lekarstwa wszystko było w porządku.]

[odzyskanie równowagi]

Sytuacja 3

Daijōbu - chociaż raczej w nieoficjalny sposób - możemy powiedzieć w sytuacji, w której oznajmiamy, że damy sobie radę z zadaniem / sytuacją lub nie ma przeciwwskazań do podjęcia jakichś działań.

A: 大変そうですね。手伝いましょうか？

[Taihen sō desu ne. Tetsudaimashō ka? | To wygląda na bardzo trudne! Może mogę pomóc?]

B: いいえ、大丈夫です.

[Iie, daijōbu desu. | Dziękuję, dam sobie radę.]

[nie ma wyraźnej potrzeby]

Sytuacja 4

A: この服を試着してもいいですか。

[Kono fuku o shichaku shite mо ii desu ka? | Czy mogę przymierzyć to ubranie?]

B: はい、大丈夫です.

[Hai, daijōbu desu. | Tak, proszę.]

[nie ma przeszkód]

Kiedy nie używamy daijōbu

Sytuacja nr 1

Po polsku:

A: Jak ci się podobał film?

B: Był w porządku.

W języku polskim taka odpowiedź jest naturalna i nie wzbudza niczyich podejrzeń, prawda?

Po japońsku:

A: 映画はどうでしたか。

[Eiga ha dō deshita ka? | Jak ci się podobał film?]

B: 大丈夫でした。

[Daijōbu deshita. | W porządku (odzyskałem spokój, a zagrożenie minęło)].

I w tym miejscu w głowie naszego japońskiego rozmówcy / japońskiej rozmówczyni zapali się czerwona lampka. "Co się wydarzyło w tym kinie? Pożar? Trzęsienie ziemi? Nie było żadnych wiadomości na ten temat!"

Jak raczej odpowiedziałby native speaker japońskiego na pytanie:

A: 映画はどうでしたか

[Eiga ha dō deshita ka? | Jak ci się podobał film?]

B: よかったです。/ わるくなかったです。

[Yokatta desu. / Warukunakatta desu. | Był ok. / Był w porządku. / Nie był zły.]

Czujecie różnicę?

Sytuacja 2

Po polsku:

A: Jak tam w pracy?

B: Wszystko ok! / W porządku!

Gdy nie chcemy się wdawać w dyskusję, zwykle odpowiadamy właśnie w ten sposób.

Po japońsku:

A: 仕事はどうですか。

[Shigoto ha dō desu ka? | Jak tam w pracy?]

B: 大丈夫です。

[Daijōbu desu. | Jak widzisz, jeszcze żyję (a konkretniej - jeszcze socjopatyczny szef mnie nie wykończył).

W przypadku pracy, mamy kilka odpowiedzi do wyboru w zależności od stanu faktycznego. Np. "いいです" [Ii desu. | W porządku.], "よくないです" [Yokunai desu. | Niedobrze.], "いそがしいです" [Isogashii desu.| Mam teraz dużo pracy.], "つまらないです" [Trumaranai desu. | Jest nudno.] itp. 

Sytuacja 3

Po polsku:

A: Jak smakuje ci zupa?

B: Jest naprawdę smaczna.

W przypadku "zupy", odpowiadając daijōbu, uzyskujemy taki oto efekt:

A: スープはどうですか。

[Sūpu ha dō desu ka? | Jak smakuje ci zupa?]

B: 大丈夫ですよ。

[Daijōbu desu yo! Nie otrułem się! Przeżyłem / -am.]

Zapewne nieraz znaleźliśmy się w sytuacji, kiedy taka odpowiedź byłaby zdecydowanie uzasadniona, ale - nie chcąc ranić uczuć kogoś, kto tę zupę nam ugotował i podał - ze skurczem mięśni twarzy, wykrztusiliśmy "Jest przepyszna! Musisz dać mi przepis!" Gdyby jednak okazało się, że zupa jest faktycznie przepyszna, jak zareagowaliby Japończycy?

A: スープはどうですか。

[Sūpu ha dō desu ka? | Jak smakuje ci zupa?]

B: おいしいです！

[Oishii desu! Pyszna!]

Po zapoznaniu się z typowymi błędami, wróćcie do sytuacji, w których proponujemy poprawne użycie daijōbu i przyjrzyjcie się kontekstom, w którym to wyrażenie występuje. Czy macie pomysły na inne okoliczności, kiedy daijōbu byłoby wskazane?

Nie bój się - po prostu mów

Na początku nauki języka japońskiego najważniejsza jest sama próba nawiązania kontaktu, a nie jej jakość czy poprawność. Dlatego łapiemy się pierwszej lepszej deski ratunkowej, która przyjdzie nam do głowy, gdy staniemy oko w oko z nativem. Zwykle przeszukując katalog fraz w głowie, natrafiamy na słowo, które być może niezbyt pasuje, wywołuje uśmiech na twarzy osoby, z którą rozmawiamy, ale spełnia kluczowe zadanie - przekazuje informację.

Z czasem jednak musimy szlifować nasze umiejętności językowe i kierować się większym wyczuciem kontekstu. Jeśli nie mamy okazji o każde słowo pytać Senseiów, to z pomocą przyjdzie nam analiza definicji danego słowa. Najbezpieczniej byłoby posiłkować się japońską definicją np. poprzez słownik: www.dictionary.goo.ne.jp. Co prawda, z takiej opcji mogą skorzystać już bardziej zaawansowani adepci, dlatego nowicjuszom - posługującym się językiem angielskim - możemy zaproponować inny słownik: www.mazii.net, gdzie - oprócz znaczenia - pojawią się dodatkowe informacje o znaczeniu złożenia.

Słownik Goo:

Słownik Mazii:

Na koniec możemy powiedzieć tylko - Daijōbu, dasz sobie radę!